Những điều cần biết về ung thư tiền
liệt tuyến
Bác sĩ Đình Kha
Tiền
liệt tuyến nằm dưới bọng đái, bàng quang, sau xương mu, trước trực tràng. Nó
bao quanh niệu đạo sau. Vai trò chủ yếu là bài tiết tinh dịch giúp nuôi dưỡng
và vận chuyển tinh trùng.
1.
Nguyên nhân gây ung thư tiền liệt tuyến
Ung
thư tiền liệt tuyến là sự phát triển bất thường và quá mức của những tế bào của
tiền liệt tuyến tạo thành ung thư.
Cho
đến nay, có rất nhiều công trình nghiên cứu về nguyên nhân g ây nên bệnh ung
thư này nhưng chưa biết đựơc rõ ràng, chỉ biết rằng bướu ác của tiền liệt
tuyến, còn được gọi là ung thư, không liên quan gì đến bướu lành của tiền liệt
tuyến.
Không
có mối liên quan về đặc tính di truyền giữa cha mẹ với con cái
2.
Những đối tựơng nào, những độ tuổi nào
dễ mắc phải bệnh này nhất
Độ
tuổi trên 50 là độ tuổi thường mắc bệnh này nhất. Tỷ lệ ung thư tiền liệt tuyến
tăng lên theo tuổi. Từ 60-69 tuổi, tỷ lệ ung thư tiền liệt tuyến là 30%. Từ
70-79 tuổi tỷ lệ là 40%. Từ 80-89 tuổi, tỷ lệ là 67%.
3.
Những biểu hiện, triệu chứng của bệnh
Ung
thư tiền liệt tuyến có một thời gian tiềm ẩn rất dài, có thể từ 5-10 năm không
biểu hiện triệu chứng lâm sàng, diễn tiến chậm. Đến khi mà bướu di căn qua
những cơ quan khác, nó mới gây triệu chứng.
Các
triệu chứng giai đoạn này như rối loạn đi tiểu, chẳng hạn bệnh nhân tiểu khó,
tiểu đêm, bí tiểu, với mức độ của tiểu khó ngày càng tăng lên. Ngoài ra, triệu
chứng gây chèn ép, chẳng hạn bướu lớn xâm lấn gây chèn ép hai niệu quản, giãn
niệu quản, gây ứ nước hai thận. Khi bướu chèn ép hai bên niệu quản thì bệnh
nhân có thể bị suy thận, hoặc nó có thể gây chèn ép thần kinh, gây đau lưng,
đau thần kinh tọa. Khi nó chèn ép vào trực tràng thì có thể gây nên táo bón
hoặc đi đại tiện khó.
4.
Ành hưởng của của ung thư tiền liệt
tuyến đến tuồi thọ
So
với tất cả những ung thư khác, ung thư tiền liệt tuyến đỡ hơn vì diễn tiến,
tiềm tàng của nó rất là chậm, rất lâu. Cho nên mục tiêu phải làm sao phát hiện
sớm khi còn ở giai đoạn sớm, điều trị kịp thời thì khả năng tuổi thọ bệnh nhân đựơc
kéo dài hơn. Bệnh này khi nó đã di căn, nó cũng đe dọa tính mạng người bệnh từng
tháng, từng năm.
5.
Tầm soát, phát hiện bệnh tiền liệt
tuyến
Người
ta khuyên nam giới trên 50 tuổi nên đi khám định kỳ, thăm khám qua trực tràng
để đánh giá bướu như thế nào. Thứ hai, nên đi siêu âm tiền liệt tuyến để xem có
dấu hiệu bất thường gì không. Thứ ba, xét nghiệm máu, làm PSA (kháng nguyên chuyên
biệt của tiền liệt tuyến). Xét nghiệm cho kết quả bình thường khi PSA có giá
trị từ 0-4 nanogram/ml. Khi PSA tăng trên 30 thì tỷ lệ ung thư là 90%. Khi PSA
từ 10 đến 20 thì tỷ lệ ung thư là 70%. Khi PSA <10 thì giá trị này tương đối
hạn chế nghi ngờ. Nên khám định kỳ mỗi 6 tháng/lần.Khi bệnh phát hiện sớm thì
tiên lựơng bệnh rất tốt, thời gian sống kéo dài hơn so với những ung thư khác.
6.
Phương pháp điều trị
Khi
bệnh nhân phát hiện sớm có bướu mà chưa có di căn, chưa xâm lấn ra ngoài vỏ bao
của tiền liệt tuyến thì phương pháp hàng đầu sử dụng là mổ, cắt trọn tiền liệt
tuyến. Có nhiều cách, mổ hở, mổ nội soi, mổ bằng robot. Khi cắt toàn bộ tiền liệt tuyến, bệnh nhân
bất lực, không có con. Sau phẫu thuật có thể có những biến chứng như tiểu không
kiểm soát, hẹp chỗ nối niệu đạo.
Ngoài
việc cắt bỏ phần hư của tiền liệt tuyến, còn cách khác nữa là có thể cắt 2 tinh hoàn, dùng nội
tiết tố điều trị để khống chế làm bướu
chậ m phá t triề n. . Khi bệnh chư a di căn thì phương pháp tốt nhất vẫn là cắt
bỏ toàn bộ tiền liệt tuyến.
Cũng
còn có trị liệu bệnh bằng phương pháp xạ
trị liệu , làm bướu teo nhỏ lại. hoặc bằng hóa trị liệu dùng thuốc giống như
những loại ung thư khác. Tuy nhiên, hiệu quả của các phương pháp này rất thấp.
7.
Kết luận
Từ
50 tuổi trở lên nên đi khám định kỳ để phát hiện sớm những ung thư khi nó còn
tiềm tàng, chưa di căn để kịp thời điều trị.
Khi
phát hiện sớm thì cắt toàn bộ tiền liệt
tuyến và khối u. Ngoài ra, cắt tinh hoàn và dùng nội tiết tố điều trị thì có tỷ
lệ tái phát trở lại. Bác sĩ phải theo
dõi định kỳ để phát hiện những bướu tái phát. Giai đọan đầu thì theo dõi mỗi
tháng. Sau đó, cứ 3 tháng thử lại PSA máu để xem, nếu mức độ PSA tăng lên trở
lại thì đây là dấu hiệu tái phát.
Để ngăn chặn tỷ lệ PSA lên cao người ta dùng nội tiết tố sinh dục nữ để làm
dung hòa nội tiết tố sinh dục nam. Tuần đầu chỉ định dùng 10mg, tức 10 viên.
Tuần thứ hai, dùng 5mg, tức 5 viên. Sau đó, dùng 1mg, tương đương 1 viên/ngày
liên tục suốt 2 năm.
Cho
đến hiện nay, người ta cũng chưa biết đựơc nguyên nhân rõ ràng của ung thư tiền
liệt tuyến. Cho nên cũng chưa xác định rõ cách phòng chống ung thư này. Lời
khuyên vẫn là khám định kỳ ở những người trên 50 để phát hiện ung thư sớm, điều
trị kịp thời thì hiệu quả cao.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét